Wacław Potocki
Gdy ów posadzony na tronie Piast — od którego wyczekiwano wszystkiego, choć nie dano mu środków odpowiednich — okazał się słabym i nieudolnym, wtedy opuszczono ręce i z tym
większą żarliwością uchwycono się jedynej idei, która nie straciła kredytu, lecz przeciwnie: wobec doznanego zawodu tym większej nabrała siły — idei religijnej.
Ta suma wrażeń budzących trwogę i rozpacz, niepokój o jutro,
o losy najbliższych, o własne życie i mienie, klęski materialne
i moralne — powtarzające się przez tyle lat —
musiały wywołać w umysłach szereg odpowiednich pojęć i nowych uczuć, równoważących te wrażenia i łagodzących wywołane przez nie cierpienia; inaczej bowiem niepodobna by było
znieść takiej ciągłości jednostronnie przygnębiających stanów duszy bez rozstroju władz umysłowych.
Nie brakowało zapewne ludzi, którzy — jak to o sobie Pasek niejednokrotnie opowiada — w trunku szukali lekarstwa na zabicie frasunku lub też wpadali w stan idiotycznego
zobojętnienia i niedbałości na wszystko.
U znacznej większości narodu klęski te rozbudziły lub spotęgowały uczucia religijne, których uzewnętrznienie przybrało rozmaite formy, odpowiednio do stopnia rozwinięcia
umysłowego różnych grup i warstw społecznych.
U jednych wyraziło się ono bezmyślnym powtarzaniem pacierzy, odbywaniem pielgrzymek do miejsc cudownych i rozlicznymi czysto formalnymi praktykami; drudzy starali się znowu pozyskać
opiekę niebios darami i zapisami na pobożne i dobroczynne cele, odnawianiem porujnowańych przez wojny świątyń, zakładaniem nowych kościołów i klasztorów; wielu wreszcie
znękanych materialnymi i moralnymi stratami szukało w klasztorach pożądanego tak spokoju i pociechy dla duszy w ciągłym obcowaniu z Bogiem.
Twardowski, który ze światowego dworzanina stał się czynnym członkiem aż dwóch bractw pobożnych (u bernardynów w Kobylinie około 1653 r.
), zachęca płeć niewieścią do życia klasztornego, przedstawiając w _Nadobnej Paskwalinie _triumf miłości niebiańskiej, chrześcijańskiej, nad pogańską, zmysłową.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>