Wacław Potocki
Wiejskie domowe życie i wesołe pogawędki z przyjaciółmi dostarczyły także zapasu obrazów, porównań, wyrażeń i przysłów, którymi bardzo skwapliwie, choć nie zawsze
właściwie, posługuje się poeta, nadając tym sposobem licznym ustępom swego poematu ton i charakter gawędy.
III
Rozpoczynając swe dzieło, Potocki, lubo czuje całą niewłaściwość odwoływania się do pomocy Apollina przy opisie bojów toczonych w imię Boga chrześcijańskiego i dla Jego
chwały, jednakże nie śmie zerwać ze szkolnymi nawyknieniami i odrzucić powagę wzorów klasycznych; stąd w niepotrzebnie przyczepionym, nawiasowym ustępie osadza Marsa i Muzy przed
właściwym wstępem, stanowiącym podniosłe wezwanie do Boga o błogosławieństwo dla podjętej pracy.
Modlitwę swą zwraca poeta nie do tego Ojca dobroci, dla którego wszyscy ludzie są równie drogimi dziećmi, lecz do groźnego Jehowy, Boga-mściciela krzywd ludu wybranego, który tak
samo „mdłem piórem” jak i „groźną władnie stalą”, co „hardych tyranów dumy wywraca na nice, miesza pysznych z błotem”, „mści się nad ostatnim tego domu węgłem, j
gdzie kto usty przysięga sercem nieprzysięgłem” . Pojęcie to najszerzej i najpodnioślej rozwinął Kochowski w swej _Psalmodyji.
_
Utrzymując dalej tę rolę poety-kapłana, przemawiającego to w imieniu narodu do Boga, to na odwrót — zwracającego się ku współziomkom z groźbami i upomnieniami, roztrząsa im
sumienie, wyrzucając szkaradne samolubstwo, zawiści, zdrady, zbrodnie.
Przeciwstawiając cnotom i harmonii złotego wieku ówczesny upadek moralny, dochodzi do wniosku, iż całego udoskonalenia rozumu użył człowiek na to, by znaleźć środki szkodzenia
bliźnim i zabijania się wzajemnego, że pod tym względem chrześcijanie zaszli dalej niż poganie i mahometanie. Przejęty obawą, by Bóg nie zesłał za to na kraj cały jednej z tych.
klęsk, którymi gromił grzechy Izraelitów, zwraca się ku Memu z prośbą, by nie poddał grzesznych w niewolę niewiernym, przez wzgląd na zasługi przodków, na krew, jaką przelali
w sprawie wiary.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>