Wacław Potocki
Opis przygotowań obronnych przedsiębranych w Polsce jest wiernym i ciekawym odtworzeniem pogadanek szlacheckich o sprawach politycznych w końcu XVII wieku.
Wprawdzie poemat przechodzi tu w gawędę, polski Tasso staje się godnym współzawodnikiem Paska, lecz bądź co bądź zyskujemy na tym, mając zamiast lichego naśladownictwa _Eneidy
_lub _Jerozolimy wyzwolonej _rubaszne i trywialne niekiedy, ale prawdziwe echo życia ówczesnego.
Oto zebrani w szlacheckim dworku lub krakowskiej winiarni radzą ziemianie nad zbliżającą się wojną.
Powtarzają sobie wiadomość, iż wyprawiono posłów do wszystkich królów, co są „pod zbawiennym krzyżem”, nie wiadomo przecie, z jakimi wrócą odpowiedziami.
Lecz się na to upijać szkoda, kędy a nuż „będzie
albo nie będzie? Szkoda stawiać garnka, jeśli dopiero prosić u sąsiada ziarnka”.
Ponieważ zwykle „czyja tonie kobyła, ten najgłębiej brodzi”, „tedy o swoich rzeczach samym przyjdzieradzić, kogo obrać hetmanem, skąd ludzi gromadzić, a co najpotrzebniejsza
— do wojny [...] skąd zasiągnąć pieniędzy”.
Ob do wyboru hetmana, nie było potrzeba długo się namyślać: Żółkiewski zginął, Koniecpolski w niewoli, rzecz naturalna, iż „wszyscy oczy i serca na jednego zgodnie obrócą
Chodkiewicza”; na hetmana polnego zaś któż właściwszy jak „Stanisław Lubomirski hrabia na. Wiśniczu”, szwagier jęczącego w „żałosnej Jedykule” Koniecpolskiego.
Trudniejsza sprawa z pieniędzmi, które by należało zebrać z_ _najmniejszym stanu szlacheckiego ucieśnieniem, boć on krew swoją przyniesie w ofierze ojczyźnie.
Kto może i powinien dać, to duchowni, lecz oni, „choć się milijonami w ojczyźnie wielmożą”, przecie tylko „półtorakroć [...
] złożą” i „wolą nieprzyjaciołom na rabunek chować, [...], niż suplementować konającą ojczyznę, [...
] wolą wieźć za granicę i darmo dać komu, niźli węgłów podeprzeć pochyłego domu”.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>