Wacław Potocki
Cała ich robota polega na tym, by „skłamać, zagrać, kto umie, chodzić przed półmiski, póki czują o kocie i ojcowskim zbiorze”, lecz
_[...
] gdy reszty w ostatnim przewlekają worze, _
_Rozbiegą się i każdy w swoję stronę kinie, _
_A jednak, jak beczka zbywszy soli, spłynie, _
_Toż ubitym gościńcem i bez kałauza
_
_Trafi lub do zakona, lubo do zamtuza._
W tych pełnych, życia, prawdy i dowcipu obrazkach gawędziarz staje się satyrykiem, rymotwórca — poetą, niezdarny rysownik — artystą.
Potocki tu dorównywa niemal świetnym satyrykom stanisławowskiej epoki.
Artyzm ten, który miejscami błyska na kartach _Wojny chocimskiej, _ma swe źródło w uczuciu poety, w jego miłości dla społeczeństwa, które chciałby odrodzić, udoskonalić w
cnotach i w uwielbieniu dla ideału przewodniczącego jego pracy.
Ideał ten służy mu za skalę do oceny współczesnych postaci, które przy jego blasku ukazują wszystkie swe niedostatki i całą małość; oburzenie, jakie wskutek tego porównania
uczuwa poeta, dodaje siły i werwy jego pióru, spod którego wychodzą wizerunki wprawdzie niewykończone, nie obmyślane, naszkicowane tylko kilkoma wydatnymi rysami, ale mimo to takie
prawdziwe i charakterystyczne!...
IV
W trzeciej dopiero części rozpoczyna Potocki opowieść dziejów samej wyprawy.
Początkowy ustęp, nacechowany mistycyzmem i skreślony w stylu ówczesnych kazań, jest prawdopodobnie dopiskiem uczynionym już w starości, gdy oddany dewocji poeta układał _Nowy
zaciąg, _z którym miejsce to przedstawia duchem i tonem wiele podobieństwa.
”Właściwym początkiem jest dopiero wiersz:
_Już się wiosna poczęła, już baran ochudły,_
gdyż i poprzedni ustęp od słów: „Kiedy wicher wschodowy ruszywszy świat z
gruntu” — zwrócony do Lubomirskiego — wygląda na późniejszy dopisek, skreślony pod wpływem wieści o najeździe tatarskim, który np. w 1672 r. sięgnął aż do Krosna i Biecza.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>