Wacław Potocki
Nasunięty przypadkowo uwadze szlachty zebranej na elekcję książę Michał Wiszniowiecki, ponieważ ubóstwem swym przypominał legendowego Piasta, a jako syn mężnego wodza z czasów
wojen kozackich powinien był odziedziczyć ducha rycerskiego, urósł w jednej chwili w zapalnej fantazji szlacheckiej na tego wymarzonego przez nią króla rycerza, Piasta-wybawcę, i
zasiadł najniespodziewaniej na tronie. Aureola cudowności roztoczyła się ponad tym wyborem.
Wobec obioru tego nie znanego i nie marzącego nigdy o koronie człowieka, wbrew zabiegom partii francuskiej rozporządzającej licznymi środkami, naród uznał w tym wolę Boga i
widoczny dowód jego opieki nad Rzecząpospolitą. Zapał ogólny nie miał granic; przyszłość cała przedstawiała się teraz w barwach najpiękniejszych.
Nowego króla zasypywano darami. — W sto lat później podobny wybuch zapała powtórzył się wskutek uchwalenia przez Sejm Czteroletni 100 000 wojska.
I nieraz jeszcze ponawiał się ten fajerwerk, po którym tym gęstszymi, tym przykrzejszymi wydawać się musiały ciemności, jakie po chwili wracały.
Co najsmutniejsza przecie, to każdorazowa utrata sił i wiary w przyszłość, które, spłonąwszy w potężnym wybuchu, zostawiały społeczeństwo bez świateł, które by je mogły
prowadzić, bez energii i odwagi do posuwania się powolnego śród mroku.
Elekcja Wiszniowieckiego nie tylko zniweczyła starania partii, francuską zwanej, o wprowadzenie silniejszego rządu, ale i stłumiła budzące się w narodzie poczucie konieczności
reform tak w rządzie, jak i obyczajach, konieczności odrodzenia się moralnego, które upatrywano w powrocie do staropolskiego ładu, do pradziadowskich cnót i obyczajów.
Opaliński, Starowolski, Kochowski, Twardowski i Potocki nawołują szlachtę do poprawy życia, powściągnięcia zbytków i swawoli, ale niestety — głosy poetów i publicystów są
bezsilnymi zawsze, jeżeli nie wesprą ich instytucje, jeżeli głoszone przez nich idee nie pobudzą śmiałych inicjatorów, którzy by je wcielili w odpowiednie prawa i urządzenia.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>