Wacław Potocki
” — woła rozrzewniony starzec — „serce rośnie patrzącym”, gdy
_Jedni do zbroi, drudzy się biorą do pancerzy, _
_Wszyscy na koń wsiadają i wychodzą z szańcu,
_
_Rzekłbyś, że na wesele, rzekłbyś, że do tańcu, _
_Że już na skroń korony wdziali tryumfalne._
__
_[...
] gdy nakształt powodzi_
_Bliskie pola osuli, a mężnemi czoły_
_Wyrażają zmieszany gniew z radością w poły.
_
Nawet czując na swych grzbietach „dzielniejsze niźli z Malty kawalery; pryskają, rżą i postać w miescu nie mogą, czyniąc serce i ochotę w jeźdźcu”.
Gdy już wojsko stanęło w szyku bojowym, zająwszy stanowiska według dawno ułożonego planu, przy pomocy „starych pułkowników i mądrych inżynierów”
Chodkiewicz zgromadził
koło siebie starszyznę i zwyczajem „zawołanych hetmanów [...], krótkiej, lecz zwięzłej do nich zażyje przemowy”.
Pod piórem Potockiego przecie ta „zwięzła i krótka” mowa zamieniła się w rodzaj manifestu wojennego, zwróconego nie tyle do rycerstwa zebranego pod Chocimem, ile do
współczesnego społeczeństwa, by je zachęcić do wyprawy przeciw niewiernym.
Przypomina tu wojenne cnoty pradziadów, zwycięstwa i podboje Chrobrego, wylicza krzywdy i klęski zadane przez Turków, porusza najczulsze struny w sercach swych ziomków,
przedstawiając, jak „matka utrapiona” pokazuje „ubogich poddanych chrześcijańskie gminy, ojczyste na ostatek ściany i kominy, [...
] pod wasze się z tem wszystkiem dziś kryje ramiona, [...] do was obie wyciąga ręce wolność złota”.
Nie ma co się lękać Turków, bo „że się poganin upstrzy, uzłoci, uskrzydli”, że prowadzi z sobą tak liczne „namioty, słonie, muły, wielbłądy i osły”, to powinno
jeszcze więcej zachęcać rycerstwo nadzieją łupów „do szczęśliwych tryumfów”, bo „lubią sławę i złoto przy sławie żołnierze”.
W wielkiej liczbie wojsk pogańskich „mało [...
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>