Wacław Potocki
, szuka szczęścia prawdziwego w cichym, ustronnym życiu i swe pragnienia wypowiada w pięknym, wymownym i poetycznym ustępie:
_Mnie w odległem ustroniu spłacheć mej
ojczyzny_
_Niechaj zmarsku i późnej domieści siwizny;_
_Niechaj, żywszy dalekim świata tego burze,_
_Na tem tylko przestając, co dosyć naturze;_
_Lubym wczasem bez potu, bez
pracy okryty,_
_Swobodnych dni i wieku tutecznego syty,_
_Płynę do kresu, gdzie się kończą lata człecze!
_
_Niech mnie z nich wyprowadzi śmierć, a nie wywlecze,_
_Starego ziemianina, co ma dosyć na tem,_
_Że się sam zna, z obłudnym choć się nie zna światem;_
_Który dosyć wysoko
swą fortunę ceni,_
_Gdy ani upaść może, ani się odmieni;_
_Cnotą zaś, co i w grobie nie boi się straty, _
_Wszytkie takie na świecie przeniósł fortunaty!
_
W wyznaniu tym widzieć należy nie tyle samochwalstwo, ale naiwną szczerość poety, wypowiadającego bez wahania własne myśli.
Dokonawszy obrachunku ze swym sumieniem i nie czując się winnym tych ciężkich wykroczeń przeciw moralności, jakie dokoła siebie widział zarówno śród magnatów i dostojników,
jak i w średniej szlachcie, nie dostrzegłszy w sobie żadnej z tych namiętności, które wiodą człowieka ku upadkowi i bolesnym zawodom, uczuł się wyższym nad tłum niewolników
żądz swych i kaprysów fortuny, nad liczny zastęp skalanych brudnymi i występnymi czynami, a mimo to zajmujących wysokie godności, i stąd śmiało twierdzi, iż cnotą swą, tj.
wiernym spełnieniem obowiązków i hamowaniem żądz, „wszytkie takie na świecie przeniósł fortunaty”.
O ile pod względem moralnym góruje istotnie Potocki nad ówczesnym ziemiaństwem miłością dla wyższych celów życia i podniosłym pojmowaniem obowiązków człowieka i obywatela, o
tyle znowu stopniem swego umysłowego wykształcenia jest wiernym synem pogrążonej w ciemnocie epoki.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 Nastepna>>